نرم‌افزارهای شناختی
یکی از مهم‌ترین ارکان توان‌بخشی شناختی و ارتقاء عملکرد محسوب می‌شوند زیرا پایه و اساس تمرین‌های شناختی می‌باشند که می‌توانند با درگیر نمودن انگیزه مراجع باعث بهبود عملکردهای شناختی شوند که این بهبود می‌تواند شامل کمک کردن مشکلات ذهنی رفتاری در افراد دارای اختلال (ارتقا از سطح پایین به نرمال) تا تقویت و توسعه افراد سالم و حتی بالاتر از هنجار جامعه (ارتقا از سطح نرمال به بالاتر) باشد.
این نرم‌افزارهای شناختی عموماً به‌صورت بازی‌های کامپیوتری ساده‌ای دیده می‌شوند که با ایجاد تغییرات مختلف در مغز و در برگرفتن جنبه‌های مختلف ذهن، تلاش در افزایش توانایی‌های شناختی فرد دارند.
نرم‌افزارهای شناختی بر مبنای فعالیت‌های عملکردی مغز انسان طراحی‌شده‌اند.
این نرم‌افزارها سعی دارند به‌صورت هوشمند با تأکید بر اطلاعاتی که از قبل در آن‌ها قرار داده‌شده، از طریق هوش مصنوعی و همچنین واکنش‌ها و عملکردهای فرد به سؤالات باعث بهبود و ارتقاء عملکردهای مغزی – شناختی وی گردند.
نرم افزار شناختی چیست؟
نرم‌افزارهای شناختی درواقع توصیف پلتفرم‌های تکنولوژیک در زمینه شناخت می‌باشند که بر مبنای هوش مصنوعی و پردازش سیگنال پایه‌گذاری شده‌اند. اساس این نرم افزار ها دربرگیرنده آموزش ماشین، استدلال پذیری، فرآیند عادی زبان‌آموزی، صحبت کردن و دیدن است که نوعی ارتباط انسان با کامپیوتر محسوب می‌شوند. به‌عبارتی‌دیگر می‌توان آن را نوعی تقلید کامپیوتر از مغز انسان دانست که باعث کمک به بهبود تصمیم‌گیری، منطق‌پذیری و پاسخ به تحریکات می‌شود که به‌صورت کلی ارتباط با آنالیز اطلاعات و صفحات تطابق داده‌شده دارد.
شایان‌ذکر است تمرین‌های نرم‌افزارهای شناختی به‌صورت بازی‌های ساده‌ای است که این آیتم باعث می‌شود عموم مردم این نرم‌افزارهای شناختی را با بازی‌های ساده کامپیوتری یا بازی‌های موبایل یا مانند آن اشتباه بگیرند. ولی عمده تفاوت مشهود در این‌گونه نرم افزار ها یکی این است که بازی‌های غیر شناختی در اکثر مواقع بر مبنای شرطی‌سازی کلاسیک می‌باشند (از سطح آسانی بازی شروع می‌شود و به‌مرور سطح بازی سخت‌تر می‌شود) که این امر باعث بهبود سطح شناختی نمی‌شود و صرفاً باعث بهبود عملکرد در یک حیطه خاص می‌شود که چه‌بسا در فرد هم موردنیاز نباشد (حتی ممکن است باعث تشدید یکسری مشکلات شود) و دیگری اینکه بازی‌های شناختی دارای نوعی هوش مصنوعی و تطابق با فرد می‌باشند که بر پایه مطالب و اطلاعات علمی موجود عمل می‌کنند و با دستورات مختلف درمانگر قابل‌تغییر می‌باشند که البته این مجموعه محاسن باعث گران شدن این نرم افزار ها نیز می‌شود.
همچنین در برخی از این نرم‌افزارهای شناختی نکته قابل‌توجه این است که می‌توانند با یک سری از سخت‌افزارهای ویژه خود مانند نوروفیدبک های تخصصی و یا نوروفیدبک های خانگی همراه شده و افزایش سطح عملکرد ویژه‌ای را در این حیطه فراهم سازند.